Ẩn mình giữa những dãy núi đá vôi trùng điệp của quần đảo Cát Bà, Hang Quân Y là một trong những hang động đặc biệt và có giá trị lịch sử – văn hoá tiêu biểu của thành phố Hải Phòng. Không chỉ nổi bật bởi cấu trúc tự nhiên độc đáo, hang còn mang trong mình những câu chuyện hào hùng về ý chí, nghị lực và sức sáng tạo phi thường của quân và dân ta trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ.

(Cửa vào hang Quân Y)

Hang Quân Y nằm tại thôn Hải Sơn (tên cũ là Khe Sâu), đặc khu Cát Hải, thành phố Hải Phòng, cách trung tâm Cát Bà khoảng 7 km, nằm trên trục đường xuyên đảo – tuyến giao thông kết nối nhiều điểm du lịch quan trọng của quần đảo. Trước kia, hang có tên là Hùng Sơn, theo tên một vị tướng địa phương phò vua đánh giặc Ân trong truyền thuyết dân gian. Từ năm 1963 đến 1965, khi cuộc chiến tranh chống Mỹ diễn ra ác liệt, hang được cải tạo thành bệnh viện dã chiến trong lòng núi, từ đó mang tên gọi Hang Quân Y.

(Đường vào tầng 1 của hang Quân Y)

Cấu trúc của hang là sự kết hợp hài hòa giữa tự nhiên và bàn tay con người. Hang có chiều dài khoảng 200 mét, gồm ba tầng với tổng cộng 17 phòng lớn nhỏ, được bố trí khoa học, có thể phục vụ điều trị cho hàng trăm thương binh cùng lúc. Toàn bộ công trình được xây dựng bằng bê tông cốt thép trong lòng núi đá vôi, tạo nên một hệ thống khép kín, kiên cố, có khả năng chống bom đạn và giữ nhiệt độ ổn định quanh năm.

(Phòng họp)

Tầng một là khu vực chính của bệnh viện với 14 phòng chức năng, gồm phòng mổ cấp cứu, phòng bệnh nhân, kho thuốc, phòng phục hồi chức năng, hội trường, phòng nghỉ bác sĩ, phòng tắm, bếp và khu vệ sinh. Tầng hai được sử dụng làm khu vực chiếu phim, huấn luyện và kiểm tra thể lực; tầng ba là sảnh đón tiếp, phòng gác và phòng sĩ quan. Lối vào hang có cánh cửa sắt hình cong – một thiết kế đặc biệt giúp bom đạn văng sang hai bên thay vì xuyên thẳng vào bên trong. Cầu thang gỗ cơ động dẫn lên cửa hang có thể tháo rút khi cần, đảm bảo bí mật và an toàn quân sự.

(Khu bếp)

Trong những năm tháng chiến tranh, Hang Quân Y là nơi cứu chữa hàng trăm thương, bệnh binh; là biểu tượng của lòng quả cảm và tinh thần bất khuất của quân dân đảo Cát Bà. Từng vết tích, từng mảng tường, từng khối đá nơi đây đều in dấu thời gian và ghi lại khí thế khẩn trương, quyết liệt của một thời chiến. Sau khi chiến tranh kết thúc, bệnh viện được di chuyển đi nơi khác, nhưng toàn bộ cấu trúc và không gian bên trong hang vẫn được gìn giữ gần như nguyên vẹn.

(Tầng hai được sử dụng làm khu vực chiếu phim, huấn luyện và kiểm tra thể lực)

Ngày nay, Hang Quân Y không chỉ là một di tích lịch sử quý giá mà còn là điểm đến du lịch hấp dẫn trong hành trình khám phá quần đảo Cát Bà. Du khách đến đây không chỉ được chiêm ngưỡng một công trình quân y độc đáo nằm giữa lòng núi, mà còn được lắng nghe những câu chuyện xúc động về một thời kỳ kháng chiến anh hùng của dân tộc.

(Cửa hang lối ra)

Bước ra khỏi hang, khung cảnh rừng núi xanh mát và không khí trong lành của đảo Cát Bà khiến mỗi người thêm trân trọng giá trị của hoà bình hôm nay. Hang Quân Y – “bệnh viện trong lòng núi” – vẫn mãi là biểu tượng của trí tuệ, lòng dũng cảm và sức sống bền bỉ của con người Việt Nam; là địa chỉ đỏ giáo dục truyền thống cách mạng cho các thế hệ mai sau, đồng thời là điểm đến không thể bỏ qua với du khách trong hành trình khám phá đảo ngọc Cát Bà./.