Huyện Đảo Cát Hải thuộc thành phố Hải Phòng, phía Tây Bắc giáp huyện Yên Hưng (Quảng Ninh) và Đông Bắc là Vịnh Hạ Long. Địa hình nơi đây phức tạp, tổng diện tích khoảng 345 km2, rừng núi chiếm 2/3 diện tích. Huyện bao gồm Quần đảo Cát Bà và đảo Cát Hải. Đảo Cát Hải là dải cát sa bồi nên dễ bị xâm thực trước sóng gió thủy triều. Quần đảo Cát Bà được hợp thành bởi 366 hòn đảo đá nhô lên từ biển. Trong đó, đảo Cát Bà là hòn đảo lớn nhất của quần đảo và các đảo thuộc Vịnh Bắc Bộ. Nơi đây có Vườn Quốc Gia Cát Bà, một khu rừng nguyên sinh với hệ động thực vật phong phú, được coi là bảo tàng thiên nhiên, lưu giữ nguồn gen của một số loài quý hiếm. 
        Hệ động vật có tới 20 loài thú, 69 loài chim, 20 loài bò sát và lưỡng cư... nhiều loài thú hiếm như: khỉ lông vàng, sơn dương; nhiều loài chim đẹp như cao cát, bói cá, hút mật, đầu rìu... Đặc biệt có loài Voọc Cát Bà (Voọc đầu trắng) – loài linh trưởng đặc hữu chỉ có ở đảo Cát Bà, được ghi vào Sách Đỏ thế giới.
        Hệ thực vật có 495 chi, 149 họ, trong đó có 250 loài cây thuốc. Nhiều loài cây cần bảo tồn như chò chỉ, lát hoa, kim giao và cọ Hạ Long…
        Ngày 31/3/1986, Vườn quốc gia Cát Bà được thành lập với tổng diện tích được khoanh vùng bảo vệ là 15.200 ha, trong đó diện tích rừng núi là 9.800 ha, diện tích mặt nước là 5.400 ha.
        Các nhà khảo cổ học khẳng định Cát Bà là cái nôi của người cổ xưa. Kết quả khai quật cho thấy, 15 điểm có dấu tích người Việt cổ như: hang Eo Bùa, Tùng Bà, Bờ Đá, Khoăn Mui, Áng Giữa… Đặc biệt, di chỉ Cái Bèo được một nhà khảo cổ người Pháp tiến hành khai quật lần đầu tiên năm 1938, sau nhiều lần khảo cứu và phân tích đioxit cacbon từ những di vật còn sót lại, các nhà khảo cổ khẳng định di chỉ Cái Bèo song hành cùng nền văn hóa Hạ Long. Những đồ vật được tìm thấy ở nơi đây là những hiện vật có giá trị lịch sử, chứng tỏ người Việt cổ đã từng trú ngụ trên mảnh đất này khoảng 7000 – 7500 năm trước. Tháng 2 năm 2009, Cái Bèo được Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch xếp hạng di chỉ cấp Quốc gia. Giờ đây, Cái Bèo không chỉ là địa danh trong trang sử của người Việt ở buổi đầu sơ khai mà còn là niềm tự hào của người dân huyện đảo Cát Hải nói riêng, thành phố Hải Phòng nói chung.

        Thiên nhiên hào phóng ban tặng cho nơi đây những cảnh sắc thật diệu kỳ. Hàng trăm bãi cát vàng óng ả trải dài dưới chân núi đá hùng vĩ, một hệ thống hang động kỳ thú, độc đáo, ẩn mình trong đó là những câu chuyện đi vào truyền thuyết của người dân vùng biển đảo… Ai đã từng một lần đến với Cát Bà thì không thể quên được bức tranh thiên nhiên sinh động với những khối thạch nhũ lấp lánh ở động Hoa Cương, chốn “bồng lai tiên cảnh” xuyên qua núi trải qua hàng nghìn năm lịch sử ở động Trung Trang, một không gian trùng trùng lớp lớp, hút tầm mắt của động Phù Long… Ấn tượng về hang Quân Y, bởi cấu trúc đặc biệt của nhũ thạch do trầm tích hình thành và ý nghĩa lịch sử sâu sắc của chính nó. Nơi đây đã từng là bệnh viện dã chiến trong kỳ đế quốc Mỹ leo thang bắn phá miền Bắc Việt Nam những năm 1963 – 1965…
        Mang trong mình trang sử hào hùng thời dựng nước và giữ nước của dân tộc, đền Quan Đội trở thành 1 điểm du lịch văn hóa tâm linh đặc sắc. Ngôi đền tọa lạc trên diện tích rộng tại một eo biển thuộc thôn Bến – xã Trân Châu. Đến viếng thăm ngôi đền linh thiêng của người dân trong vùng, nghe kể về công lao to lớn của 5 vị tướng anh dũng (thời Nguyễn) để hiểu hơn về tâm tư, tình cảm của những cư dân nơi “đầu sóng ngọn gió”, để thấy tự hào hơn về những trang sử vàng oanh liệt của dân tộc mình và hơn tất cả để xua tan đi những mệt mỏi, bộn bề, lo toan của cuộc sống mưu sinh như một vòng xoáy, để cầu chúc cho cuộc sống bình yên, đáng quý hơn…
        Trong công cuộc đổi mới, Huyện Đảo đã không ngừng phấn đấu để phát triển và hòa nhập quốc tế. Được sự giúp đỡ của Trung ương,  thành phố Hải Phòng; sự lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp của Huyện ủy – UBND huyện Cát Hải, đến nay bộ mặt của huyện đã đổi thay nhanh chóng, đời sống của nhân dân không ngừng cải thiện. Nơi đây trở thành điểm đến của bạn bè muôn phương. Hiện nay, Cát Bà đã đón 1.335.000 lượt khách và phấn đấu trong tương lai đón 1.500.000 – 2.000.000 lượt khách du lịch. Ngày 2/12/2004, Cát Bà được tổ chức UNESCO công nhận là Khu dự trữ sinh quyển thế giới và đang trên lộ trình trở thành di sản thiên nhiên thế giới. Với những nỗ lực phấn đấu, vượt qua khó khăn, huyện đảo Cát Hải vinh dự được Đảng và Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân.
                                                                                                                       Phòng VHTT-TT&DL